Спомен комплекс на Кајмакчалану

Аутор: Ненад Лајбеншпергер

ЛОКАЦИЈА МЕМОРИЈАЛА: приказ на мапи

Кајмакчалан је највиши врх планине Ниџе са 2.521 m надморске висине, на граници Северне Македоније према Грчкој (Мариово). Сачињен је од гнајса и гранита, а познат је као поприште најжешћих борби на Солунском фронту током Првог светског рата. На њему је подигнута спомен капела где се налази и урна, у којој је било сахрањено срце доктора Арчибалда Рајса. Јужно од капеле стоји и костурница српских војника у којој се налазе остаци палих бораца.

Спомен капела на Кајмакчалану
Спомен капела на Кајмакчалану
Спомен капела на Кајмакчалану
Спомен капела на Кајмакчалану
Кајмакчалан 1930. године
Кајмакчалан 1930. године
Звоно код капеле на Кајмакчалану
Звоно код капеле на Кајмакчалану
Урна Арчибалда Рајса у спомен капели на Кајмакчалану
Урна Арчибалда Рајса у спомен капели на Кајмакчалану
Костурница српских војника који су пронађени касније, Кајмакчалан
Костурница српских војника који су пронађени касније, Кајмакчалан
Костурница, Кајмакчалан
Костурница, Кајмакчалан

Капела на Кајмакчалану је поново у лошијем стању. На фасади су видљиви трагови сливања атмосферилија са крова, као и пуцања малтера. Крст на врху се искривио. У унутрашњости је дошло до оштећења услед влаге, љуспања фарбе и пуцања малтера. Врата су се надула од влаге и не могу се затворити.

Оштећења на елементима Спомен комплекса на Кајмакчалану
Оштећења на елементима Спомен комплекса на Кајмакчалану
Оштећења на елементима Спомен комплекса на Кајмакчалану
Оштећења на елементима Спомен комплекса на Кајмакчалану
Оштећења на елементима Спомен комплекса на Кајмакчалану
Оштећења на елементима Спомен комплекса на Кајмакчалану
Оштећења на елементима Спомен комплекса на Кајмакчалану
Оштећења на елементима Спомен комплекса на Кајмакчалану

На крсту испред капеле, на огради капеле и на темељу предвиђеном за громобран видљиви су остаци исликавања бугарске заставе. Наиме, крајем августа непознато лице је на овим местима спрејом исцртало бугарске заставе. Пошто су се фотографије прошириле друштвеним мрежама, непозната лица су већ у неком од следећих дана (ако не и следећег дана) прекречили заставу белом бојом.

Оштећења на елементима Спомен комплекса на Кајмакчалану
Оштећења на елементима Спомен комплекса на Кајмакчалану
Оштећења на елементима Спомен комплекса на Кајмакчалану
Оштећења на елементима Спомен комплекса на Кајмакчалану