26. септембар, Дејство Коњичке дивизије

У 1.38 часова под ОБр. 1846 послат је команданту I. армије одговор о пријему наређења ОБр. 1834 а у исто време под истим бројем издата је заповест, која је телефоном саопштена команданту 1. и 2. бригаде, 5. коњичком пуку и Добровољачком одреду:
„Моја заповест ОБр. 1805 од 24. тек. мес. остаје у важности и за 26. тек. мес. с тим, да трупе остану на досадашњим местима.
За даљи рад следоваће наређење.
5. коњички пук послаће патроле у правцу с. Д. Врбени које ће га извештавати о раду француског десног крила и нашег левог крила.
У току ноћи 25./26. септембра ништа значајно“.
Под ОБр. 1847 извештен командант I. армије и суседне дивизије.
У 7.40 часова командант I. армије телефоном наређује, да се артилериски пуковник Младен Богићевић који је био командант артилерије у Коњичкој дивизији упути у своју команду.
У току дана:
У 9.30 часова осматрач јавља да француска пешадија наступа ка с. Петорак, који је артилериском ватром запаљен.
У 9.35 часова са ОБр. 1852 депешом наређено команданту 5. коњичког пука: „Француска 156. дивизија у 9.30 часова предузеће пешадиски напад на с. Петорак и Д. Врбени. Са вашим пуком нађите се у том правцу како би у погодном моменту могли садејствовати“.
У 9.37 часова командант 5. коњичког пука јавља, да је примио наређење ОБр. 1852 и да мисли да буде ту код села, пошто одатле може лако да приђе сваком правцу. Јављено му је да ће потребне инструкције добити од начелника штаба који ће сада проћи поред њега идући на положај.
У 10.32 часа начелник штаба јавља са положаја телефоном: „Французи јако туку артилеријом с. Петорак и с. Д. Врбену. Вардарска дивизија с времена на време баци по који артилериски метак. Ђенерал Кордоније који је код наше осматрачнице пита због чега Вардарска дивизија не напада и моли за извештај хоће ли Вардарска дивизија нападати данас“.
У 9.38 часова помоћник начелника штаба дивизије ово саопштава помоћнику начелника штаба I. армије, на шта је добио следећи одговор: „Вардарска и Моравска дивизија не могу да крену напред пошто су тучене бочном артилериском ватром од неке непријатељске артилерије која се налази позади (северно) од косе Петорачке; чека се да Французи избију на косу Петорачку, на којој ће се висини изравњати фронт ове армије са француским. Тада ће одмах цела армија кренути напред.
Артилерија наша нема циљеве за сада а препоручена је штедња муниције, те због тога интензивно не дејствује, а ако је Французима потребно, да наша артилерија туче који њихов одсек нека јаве, па ће одмах отворити ватру“.
У 11.14 часова директна веза наше осматрачнице са I. армијом могућна је. Достављено I. армији.
У 11.16 часова командант дивизије пита шта је са Петорачком косом. Начелник штаба јавља да Французи туку с. Петорак и с. Д. Врбену и косу северно од Флорине. Наша артилерија туче косу северно од Неокази. Пешачке акције нема. О овоме извештен командант дивизије.
У 13.55 часова добијен извештај из I. армије ОБр. 1840: „Командант III. армије јавља: да се бугарски бегунци облаче у одело наших војника у циљу превара и да је неколико таквих бугарских војника похватано и поубијано. Предње да се саопшти војницима и изда потребно наређење“.
Ово је под ОБр. 1857 достављено команданту 1. и 2. бригаде, 5. коњичком пуку и Добровољачком одреду да се саопшти војницима.
Командант 2. бригаде под ОБр. 512 доставља да је по усменом наређењу начелника штаба ове дивизије бригада требала да заноћи у с. Забрдану с тим да у јутру буде на истом месту одакле је на преноћиште отишла. Да људе не би морио, са бригадом је остао на истом месту. Но како је 1. коњичка бригада отишла на преноћиште у с. Забрдани и још се није вратила, то молим да се у будуће више води рачуна о људској снази, да би кад има могућности и он могао да пружи више удобности својим војницима.
Ово је под ОБр. 853 у 16.30 часова враћено команданту 2. бригаде с наређењем да бригада остане где је, јер то ситуација захтева.
У 18.30 часова под ОБр. 1859 овај командант шаље команданту I. армије, Вардарске и Моравске дивизије извештај: „У току дана 5. коњички пук кренут је ка Росни због напада десног крила француских трупа. Но како француске трупе нису ни до сада показале никакав већи успех то ће 5. коњички пук доћи вечерас код с. Забрдана, ради одмора и храњења коња. Губитака нема. Остале трупе на својим досадањим местима“.
У 20.50 часова добијено наређење команданта I. армије ОБр. 1863: „По наређењу Врховне команде упутите још ноћас батаљон Срба добровољаца и Добровољачки одред потпуковника Поповића команданту III. армије правцем с. Горничево где ће их сачекати официр из III. армије те да их одведе у правцу к. 1500. О извршењу известите“.
На основу овога командант дивизије под ОБр. 1860 у 21.15 часова издао је команданту одреда наређење да се са одредом и батаљоном Срба добровољаца одмах крене за с. Горничево, где ће га сачекати официр III. армије и одвести га.
Вод брдски Дебанжов да остави код 1. коњичке бригаде. Када се буде кренуо да извести телефоном. Затим је извештен командант I. армије депешом да се ппуковник Поповић креће у 22.15 часова.
У исто време извештени су: начелник интендантуре, референт артилерије и санитета ове дивизије да су Добровољачки одред и батаљон Срба добровољаца изашли из састава ове дивизије.
У 23.30 часова примљена је наредба команданта I. армије ОБр. 1877 – за септембар 1916. године:
„По сили околности за сутрашњи дан важи моја наредба ОБр. 1740“.
На основу исте командант дивизије у 23.50 часова издао је своју заповест под ОБр. 1862:
„За сутрашњи рад остаје у важности моје наређење ОБр. 1846 од 26. тек. месеца. Командант 1. коњичке бригаде саопштиће командиру вода Дебанжове брдске батерије да остаје под мојом непосредном командом“.
Ово је наређење достављено: команданту 1. и 2. коњичке бригаде и 5. коњичком пуку – телефонском депешом.

Слични чланци: